شواهد قرآنی هندسۀ حاکم بر آثار هنر و معماری اسلامی

نویسنده

  • فاطمه اکبری دکتری پژوهش هنر ؛ دانشیار گروه آموزشی فرش ، دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی
چکیده مقاله:

هدف: هدف نویسنده در این مقاله، دستیابی به خاستگاه توحیدی زبان رمزی الگوها و ساختارهای هندسی برخاسته از سنّتهای آسمانی و ملکوتی در خلاقیت حاصل از آفرینش کعبه و آثار هنر و معماری اسلامی بوده است. روش: راهبرد این پژوهش از نوع کیفی بوده و با رویکرد توصیفی تحلیلی و تفسیری به انجام رسیده است. یافته‌ها: تبیین شواهد قرآنی عالم مثال و ویژگی‌های شکلی نقشمایه‌ها و نظام ترکیب‌بندی حاکم بر آرایه‌ها و احجام آثار هنر و معماری اسلامی با ابتنا بر وجاهت رمزی شکل خانۀ کعبه و مرکزیت آن در عالم. نتیجه‌گیری: شکل کعبه از دلالتهای رمزی کعبه و برخاسته از الگوی بیت‌المعمور در عالم مثال و الگوی عرش در عالم ملکوت است. از دلالتهای توحیدی هندسۀ کعبه، ابتنای آن بر ارکان چهارگانۀ توحید، تنزیه، تحمید، تهلیل و تکبیر است. از دلایل وجاهت رمزی آثار هنر و معماری اسلامی، کم‌رنگ بودن انگیزه‌های فردی، تجلی حقایق باطنی جهان محسوس در صور شهودیافتۀ عالم مثال و وجود سبکی منسجم و قدرتمند طی قرون متمادی جهان اسلام است. از دلالتهای توحیدی هندسۀ حاکم بر آرایه‌ها و نظام ترکیب‌بندی آثار هنر و معماری اسلامی، تجلی صور تنزیهی آرایه‌های هندسی و نقشمایه‌های اسلیمی و ختایی و ایجاد وحدت از طریق حضور هندسه‌ای کیفی با ابتنا بر اصل مرکزیت در ساختار کلی اثر با رعایت تناسبات لازم در هم‌نشینی عناصر سازگار و مکمل و سازمان‌بندی مرکزگرایانۀ فضا و پیوند میان فرم و فضا از طرق مختلف محوربندی فضایی، رعایت اصل تقارن و سیّال گردانیدن فضا با حفظ استقلال بخشهای مختلف بناست.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازاندیشی تناسبات هندسی خلقت در آثار هنر و معماری اسلامی

عالم، کتاب مبسوطی است که صفحات آن مملوّ از کلمات نگارنده آن است و درست همانند آیات متن وحیانی قرآن، دارای سطوح چندگانه معنایی است. اساس این برداشت‌ها از قرآن به عمیق‌ترین شناخت از ذات صور طبیعی و کیفیت وحدت حاکم بر عالم می‌انجامد. امر وحدت و هماهنگی در سرتاسر عالم بیانگر حاکمیت وجه کیفی هندسه از طریق حضور قوانین تناسب، توازن، تعادل و ریتم در اجزاء و عناصر عالم است. با نگاهی به آثار هنر و معماری ...

متن کامل

هنر گچبری در معماری اسلامی

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

متن کامل

هنر گچبری در معماری اسلامی

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

متن کامل

روش‌شناسی نظریه‌پردازی هنر و معماری اسلامی

در این مقاله تلاش شد تا با توجه به اشتراکات و افتراقات روش‌شناسانه‌ای که در نظریات مختلف هنر و معماری اسلامی وجود دارد، امکان مقایسه و تحلیل نظریات مختلف را براساس روش‌های به کار رفته در آنها فراهم گردد. نظریات با روش «اسنادی» گردآوری و طبقه‌بندی و براساس «تحلیل نظری» از پایگاه آموزه‌های دینی، مبانی، توانایی‌ها و محدودیت‌های هر گروه روشی نقد و تحلیل شد. روش‌های تاریخ‌نگاری، سنت‌گرایی و معناگرای...

متن کامل

جلوه‌های رمزی اسم اعظم الله در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی

مسئلۀ اصلی در این مقاله بررسی کیفیت تجلیات رمزی اسم اعظم الله در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی است. دستیابی به این امر در گرو پاسخ به دو سؤال مبتنی بر نسبت رمز و صور رمزی با حقایق اسماء الهی و جلوه‌های رمزی اسم اعظم الهی در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی است. هدف مقاله دستیابی به راز جاودانگی زبان رمزی شکل‌ها، نقشمایه‌ها، الگوها و ساختارهای آثار هنر و معماری اسلامی در طی زمان‌ها و مک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 77

صفحات  561- 578

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023